Buổi sáng, Thạch lên văn phòng. Ông giám đốc giới thiệu anh với các nhân viên:
- Đây là cậu Thạch, thư ký mới của tôi. Đây là anh Đông lo khâu kỹ thuật. Đây là cô Loan, kế toán. Đây là chị Yến, thủ quĩ. Sáng nay, anh Đông hãy dẫn cậu Thạch đi thăm các phân xưởng để cậu ấy hiểu quy trình sản xuất nước mắm.
Đông chở Thạch bằng xe Honda đến bến cá. Các ghe sơn màu xanh, đỏ đậu san sát ở bến sông. Đông giải thích:
- Các ghe đánh cá ở biển về đậu nơi đây. Họ lựa loại cá lớn đem bán riêng, còn loại cá cơm, cá nục họ đem bán cho các nhà lều làm nước mắm. Nhà lều thì anh biết rồi, bây giờ tôi chở anh đi xem các phân xưởng pha chế nước mắm rồi vào chai.
Qua sự chỉ dẫn của Đông, Thạch mới hiểu: nước mắm nguyên chất từ nhà lều chở đến các phân xưởng được pha chế với công thức riêng, cho hợp với khẩu vị của người dân ở miền Bắc, miền Trung, miền Nam. Nước mắm được vào chai một lít hay vào các can nhựa từ năm đến mười lít. Sau đó, xe tải sẽ chuyên chở nước mắm đi giao cho các đại lý ở các tỉnh.
Buổi chiều. Thạch ở nhà lều, phụ với chú Sáu nhận cá. Những người gánh cá từ bến vào bán. Họ đổ cá vào chiếc sọt lớn để trên cân bàn. Thạch ghi số lượng cá, viết hóa đơn cho họ lên tính tiền ở văn phòng. Sau đó những sọt cá được người vận chuyển đổ vào các thùng làm nước mắm theo chú Sáu hướng dẫn.
- Chào ông!
Thạch ngạc nhiên nhận ra cô gái anh đã gặp hôm mới đến đây.
- Ủa, em đến nhà lều làm gì?
- Em đi giao cá. Ghe anh Hai em mới đánh cá về, em thuê người gánh cá đến đây bán. Ông nhớ cân nới tay nghe!
Chú Sáu từ trong đi ra hỏi:
- Chị Hai đâu mà con đi giao cá vậy?.
Cô gái nói:
- Chị Hai bận ở nhà làm đám giỗ má. Chiều nay mời ba về.
- Chà, lu bu quá, ba cũng quên ngày giỗ của bả.
Thạch trố mắt nhìn hai người. Chú Sáu giới thiệu:
- Đây là Trân, con gái tôi. Còn đây là cậu Thạch…
Trân xua tay:
- Ba khỏi phải giới thiệu. Con biết ông ấy từ khi mới đặt chân đến xứ này.
- Con gọi cậu Thạch bằng anh được rồi. Cậu ấy cùng tuổi với anh Hai con.
- Nhưng ông ấy là người xa lạ, đâu có thân thiết mà con gọi bằng anh.
Thạch cười:
- Được rồi chú Sáu. Cô ấy muốn gọi cháu là gì cũng được.
Rồi anh quay qua nói với Trân:
- Cần phải có thời gian người ta mới thân thiết với nhau. Và cũng cần phải có thời gian người ta mới ”trẻ hóa” từ ông xuống anh, phải không?
Chú Sáu lắc đầu:
- Chẳng hiểu tụi trẻ ngày nay xưng hô với nhau như thế nào nữa?
Trân lấy tay bịt miệng cười khục khục. Thạch nhìn lên bàn cân cá: “38 kg 900”. Anh nới tay ghi tròn 39 kg vì nụ cười ”khục khục” của cô gái nặng 100 gram.
Xóm chài ở sát biển. Những ngôi nhà lợp tôn đã bị xỉn màu vì hơi muối. Chung quanh nhà là những cây dương tàng lá luôn luôn xanh và cho bóng mát. Một vài chiếc ghe đánh cá neo ngoài biển và người ta đi ghe thúng vào bờ.
Ngồi trong nhà chú Sáu, Thạch vẫn nghe được tiếng sóng biển ầm ì. Chú Sáu đang đứng trước tấm ảnh vợ. Tấm ảnh thờ đen trắng, hình một người đàn bà búi tóc, có đôi mắt giống hệt Trân.
Mâm cơm giỗ được bày ra bàn. Có chú Sáu, Hải - con trai của chú Sáu và Thạch.
Hải rót rượu vào ba chiếc ly nhỏ. Thạch nói:
- Anh mời chị và bé Trân lên ăn cơm luôn.
Hải mặc chiếc áo thun đỏ làm nổi bật nước da đen sạm. Anh nói:
- Bà xã tui bận coi một con nhỏ đang nằm nôi và một thằng nhỏ ba tuổi, nó “quậy” lắm. Còn con Trân nó ”quậy” còn hơn thằng nhỏ nữa.
Chú Sáu cười:
- Vợ con bận thì thôi. Con gọi con Trân lên ăn cho vui.
Hải đứng dậy đi xuống nhà dưới, lúc sau anh cùng Trân đi lên. Trân liếc nhìn Thạch nói:
- Nhà có khách, em ngại lắm!
Hải kéo Trân ngồi xuống ghế:
- Mày không ngại chắc mâm cơm này sẽ mất giá trị trong năm phút.
- Anh nói em tham ăn lắm hả?
- Mày không tham ăn, mày chỉ chọn đồ ăn ngon thôi. Vậy chỉ cần năm phút mày làm mất giá trị mâm cơm rồi.
Trân quay qua nhéo Hải:
- May cho anh là nhà có khách.
Chú Sáu cười, cầm ly rượu lên.
- Mời cậu Thạch một ly.
Thạch cụng ly với chú Sáu và cụng ly với Hải. Ba người uống cạn ly. Hải gắp một miếng thịt gà ăn rồi hỏi Thạch:
- Anh thứ mấy để dễ gọi?
- Tôi cũng là con đầu như anh.
- Cha! Vậy cũng là anh Hai nữa. Anh sinh ngày mấy, tháng mấy, năm mấy để dễ tính?
- Tôi sanh ngày 10, tháng 5, năm 1975.
- Cha! Tôi sanh cùng năm, cùng tháng với anh, còn ngày thì là 12. Vậy tôi thua anh đúng hai ngày.
Trân gắp miếng gan gà, chấm muối tiêu chanh, bỏ vào miệng rồi nói với chú Sáu:
- Sanh trước một giờ cũng đủ làm anh rồi phải không ba?
Chú Sáu gật đầu:
- Ừa!
Hải cú đầu Trân:
- Chưa chi mày đã ”đá phản” vô lưới nhà.
Trân vừa xoa đầu vừa hỏi chú Sáu:
- Vậy con gọi ông đây (chỉ Thạch) là anh Hai, còn anh Hai (chỉ Hải) là anh Ba, phải không ba?
Chú Sáu cười:
- Ừa!
Trân cầm ly cụng ly rượu của Thạch:
- Em út xin ra mắt anh Hai.
Hai người uống cạn ly. Hải trợn mắt nhìn Trân: